لطفا گوشی خود را عمودی نگه دارید

هنر حتّی

حِتّیان که در آناتولی مرکزی [ترکیه] سکونت داشتند و به زبان هند و اروپایی سخن می‌گفتند، آثاری در خور توجه از خود به جای گذارده بودند که تازه در میانه سده نوزدهم کشف شدند. اصیل‌ترین نمونه‌های هنر حِتّی به دوره‌ای میان 1400 تا 1200 ق.م تعلق دارند. ولی ریشه‌های این هنر را تا هزاره سوم ق.م، و ادامه‌اش را تا حدود قرن چهارم قبل از میلاد می‌توان ردیابی کرد. در حقیقت پیش از ظهور حتّیان، فرهنگی به قدمت فرهنگ بین‌النهرین و درآمیخته با آن در فلات آناتولی وجود داشت که خود از تمدن‌های دوران نوسنگی (حاجیلَر و چَتَل هویوک) سرچشمه گرفته بود. به علت تسلط حتّیان بر سرزمین سوریه، هنر حِتّی با هنر سوری باستان نیز مرتبط بود.

حتّیان بعد از استقرار در کناره رود قزل ایرماق، به تدریج بخش خاوری آسیای صغیر را تصرف کردند (حدود 1400 ق.م )، و سپس بر بخش‌هایی از سوریه مسلط شدند. بدین‌سان، دولت حتّی در ردیف دولت‌های مقتدری چون مصر،بابل و میتانی [در شمال‌غربی سوریه] قرار گرفت.

روحیه اقتباس در حتّیان بسیار قوی بود. آنان خط میخی را از بابلیان اخذ کردند، و همچنین نوعی خط هیرُگلیف تزئینی را برای مقاصد کتیبه‌سازی به‌کار گرفتند. خدایان خود را نیز بر اساس خدایان مورد پرستش در آناتولی، بین‌النهرین و شمال سوریه ساختند. ولی خدایان حِتّی به صورت خاصی مجسم می‌شدند: پوشاک خدایان مذکر عبارت بود از کلاه برقی، دامن و چکمه‌های نوک برگشته، در حالی که خدایان مؤنث ردایی بر تن و کلاهی تقریبا چهارگوش و بلند بر سر داشتند. در برخی موارد، خدایان را ایستاده بر پشت حیوانات واقعی یا اساطیری (مثلاً عقاب دو گانه) نشان می‌دادند.

هنر حتّی

هنرمندان حتی بر مفرغ، مس، نقره، طلا و حتی آهن -که در آن زمان فلز گران‌بهایی بود – کار می‌کردند، و در حجاری مجسمه همه‌جانبی و نقش‌برجسته مهارت کافی داشتند. بخش عمده هنر آنان در خدمت مذهب و تجسم خدایان مذکر و مونث، و شیر­های محافظ دروازه‌ها بود (مثلاً در آثار بر جای مانده بُغازکوی ترکیه) پیکر جانوران محافظ را در هنر بین‌النهرین، مصر و سوریه هم‌ می‌توان دید، اما در هنر حِتی این گونه مجسمه‌ها کاملاً وابسته به معماری‌اند. حتیان صحنه‌های آیینی و اساطیری را نیز بر سنگ می‌تراشیدند، ولی فقط چند نقش‌برجسته روایی از آنها باقی مانده است (مثلاً: صحنه شکار و بزم بر دیوار­های کاخ چَتَل هویوک – حدود 1400 ق.م).

از دیگر دست‌آفریده‌های حتّیان ظرف‌های جالبی به شکل حیواناتی چون خرگوش،گربه، گوسفند و غیره است که محتملاً در مراسم مذهبی کاربُرد داشته می‌باشد. حتّیان همچنین با استفاده از چرخ سفالگری کوزه‌های سرخ‌فام دسته‌دار با پایه باریک می‌ساختند. آنان در ساختن مُهر استوانه­‌ای و نوعی مُهر مدور دسته دار نیز دست داشتند، اما در طلاکاری استاد بودند. به طور کلی، نشانه‌ای از قدرتمندی و سر زندگی در هنر حِتّی به چشم می‌خورد که خصلتی غیر شرقی بدان می‌دهد. ولی حس طراحی و ترکیب‌بندی پیکر­ها در این هنر چندان قوی به نظر نمی‌آید، به خصوص اگر مثلاً با نقش‌برجسته‌های آشوری مقایسه شود.

منبع: دانش‌نامه هنر، رویین پاکباز

نظر شما چیست؟ :
هشتگ ها :
مشاوره رایگان کنکور هنر